Het hoger onderwijs in België wordt verzorgd door twee soorten instellingen: universiteiten en hogescholen (hautes écoles/hogescholen).
Hogescholen concentreren zich op praktijkscholing ontworpen om studenten voor te bereiden op een beroep waar geavanceerde opleidingen voor vereist zijn, zoals rechten, geneeskunde, techniek, architectuur of landbouw. Universiteiten zijn toegewijd aan theoretische scholing in een bepaald vakgebied, en een academische graad en diploma’s leiden doorgaans tot onderwijzing of ‘puur’ onderzoek doen in een universiteitscontext, hoewel sommige Belgische en Nederlandse universiteiten economische, medische of rechtsgeleerdheid faculteiten aanbieden met ‘praktische’ onderdelen.
België biedt diverse types van hoger onderwijs aan als onderdeel van het staatsonderwijssysteem en, zoals bij basis en middelbare scholen, is er een brede selectie aan seculaire en confessionele (voornamelijk katholieke) instituten die hoger onderwijs aanbieden aan alle afgestudeerden van het nationale middelbare schoolsysteem.
De toelating aan een vorm van hoger onderwijs is gegarandeerd aan allen die een einddiploma van een geschikte school hebben. België gaat akkoord met de Europese conventie betreffende kwalificaties voor hoger onderwijs en zal studenten met Brits A-niveau of internationale Baccalaureaat certificaten toelaten. Amerikaanse studenten vereisen doorgaans een jaar universitaire studie aan een Amerikaanse hogeschool of universiteit voor toelating tot het Europese systeem van hoger onderwijs.
De Franse en Vlaamse gemeentes opereren elk met een eigen systeem voor hoger onderwijs, waarbij het grootste verschil vooral de taal is. Instituten in het Frans sprekende deel van België geven alle lessen in het Frans, terwijl in de Vlaams sprekende regio lessen worden aangeboden in ofwel Nederlands of Engels. Inschrijving voor de meeste klassen is open voor iedereen met een toegestaan einddiploma van de middelbare school, maar sommige studierichtingen, bijvoorbeeld gespecialiseerde medische vakken en sommige civiele techniek onderwerpen, zijn onderworpen aan toelatingsexamens. Buitenlandse studenten dienen een equivalent van de CESS ( Certificat d’Enseignement Secondaire Supérieur) te hebben en dienen misschien te moeten slagen voor een toelatingsexamen, evenals te demonstreren dat ze over adequate kennis beschikken van Frans of Nederlands.
De meeste universiteiten organiseren voordat het schooljaar begint zomercursussen voor buitenlandse studenten. Belgische studenten betalen jaarlijks lesgeld. Buitenlandse studenten dienen misschien hogere prijzen te betalen en dienen misschien bewijs van voldoende financiële middelen in te dienen terwijl ze in België studeren.
Belgische universiteiten bieden vier cyclussen van studie aan. De eerste cyclus ( candidature/kandidaat) omvat een breed, multidisciplinair veld aan studies en duurt twee of drie jaar om te voltooien. In de tweede cyclus, concentreren studenten zich op een enkel onderwerp of studieveld voor een periode van minimaal twee of drie jaar. Deze cyclus kan resulteren in de beloning van een diploma of professionele titel zoals farmaceut, huisarts of dierenarts. De derde cyclus is doorgaans voor een doctoraat ( doctorat/doctor), welke vijf of zes bijkomende jaren van studie en onderzoek in een specifieke discipline omvat. Aan het einde van deze periode, bereidt de kandidaat een doctorale thesis voor, welke hij formeel moet verdedigen in een publieke presentatie. De vierde cyclus bestaat uit een onderzoek die enkel voor studenten met een doctoraatstitel toegankelijk is. Deze cyclus geeft je speciale kwalificatie om onderwijs te geven aan instellingen voor hoger onderwijs, hoewel een doctoraatstitel volstaat. (Er is ook een diploma voor onderwijzing, dat beperkt is voor lokale inwoners).
Niet universitair hoger onderwijs bestaat doorgaans uit ofwel ‘korte cyclus’ of ‘lange cyclus’ programma’s. Korte cyclus programma’s duren drie jaar en leiden tot kwalificaties in industrie, handel, landbouw, onderwijs, etc. Lange cyclus programma’s duren minimaal vier jaar en leiden tot diploma’s of titels. Zij kunnen in kortere cyclussen worden verdeeld met tussenliggende certificaten of kwalificaties.
Voor de aanvraag van toelating aan een Belgische universiteit of instituut van het hoger onderwijs, neem rechtstreeks contact op met het instituut. The National Academic Recognition Information Centre (NARIC) verstrekt informatie over toekenning van buitenlandse academische kwalificaties; voor de Franse gemeente, neem contact op met Direction générale de l’Enseignement supérieur, Ministère de l’Education et de la Recherché scientifique et de la Formation de la Communauté française, Quartier des Arcades, 6ème étage, rue Royale 204, 1010 Brussels (Tel 02-210 5577, www.cfwb.be/infosup ). Voor de Vlaamse regio, neem contact op met het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Henri Consciencegebous Tower A7, Koning Albert II Laan 15, 1210 Brussels (Tel. 02-553 9819, www.ond.vlaanderen.be ).